اینکه کشور در مورد فناوری اطلاعات و نقش آن در حوزه اقتصاد، فرهنگ و اجتماعی چه نگاهی دارد بهنظر میرسد بحث روشنی است و جمهوری اسلامی ایران با اقدامات خوبی که در دولت دهم انجام شد- بهخصوص تشکیل کارگروه مدیریت فناوری اطلاعات در دولت که ریاست آن با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است- مصمم است از این فناوریها بهعنوان پیشران اقتصاد، توسعه و پیشرفت کشور استفاده کند. حال در نظر بگیرید چنین وزارتخانهای ادغام شود با دو وزارتخانهای که از نظر تخصصی هیچگونه تخصصی با هم ندارند.
موضوع فعالیت وزارت ارتباطات با راه و ساختمان در طول تاریخ هرگز سنخیتی نداشتند؛ بهویژه امروز که با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و بخشهای نرم افزاری و نقش آن در امنیت ملی کشورها و توسعه دولت الکترونیک این عدمسنخیت بیش از پیش خودنمایی میکند. امروز کشورهایی مانند چین و مالزی کل اقتصاد کشورشان را با فناوری اطلاعات متحول کردهاند. حال چگونه میتوان این دو بخش غیرهمخوان را در کنار هم قرار داد و بخشی به این پر اهمیتی را در دل یک سازمان و در حد یک معاونت گنجاند؟ از این منظر ما معتقدیم این ادغام هیچ سنخیتی نداشته و در کشورهای دیگر نیز سابقه نداشته است.
در چند کشور هم وزارت ارتباطات و حملونقل با هم هستند که باید دقت داشت در آنجا منظور از حملونقل، مدیریت کلان حملونقل است که خود این نیز یک موضوع نرمافزاری است و هیچ ارتباطی با راه و ساختمان و آسفالت ندارد. تنها دو کشور در جهان هستند که وزارتخانهای به نام وزارت امور زیرساخت، ارتباطات و حملونقل دارند و آن هم گینه بیسائو و مالت! هستندکه باز در آنجا هم در بحث زیرساخت، مسکن مطرح نیست. ضمن اینکه ما نباید خودمان را با کشورهایی که به لحاظ اقتصادی وضعیت بسیار نامناسبی دارند مقایسه کنیم؛ چرا که امروز جمهوری اسلامی ایران جزو یکی از کشورهای پیشرو و قدرتمند منطقه است که باید شأن آن را حفظ کرد.
در مدتی که بحث ادغام مطرح بود تمام مدیران و معاونین وزارت ارتباطات با عزمی راسخ تلاش کردند تا این موضوع روی فعالیتهایمان تأثیری نگذارد و قطعا تا آخرین لحظهای که مامور به انجام کاری باشیم به انجام وظیفه خود ادامه خواهیم داد ولی همه کارشناسان از اینکه ادغام غیرکارشناسانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باعث شود که فناوری اطلاعات به یک موضوع دسته چندم در کشور تبدیل شود، نگرانند.
اینکه گفته شود چون وزارتخانه ارتباطات در بحث خصوصیسازی و اجرای اصل 44 موفق عمل کرده، اکنون باید مورد تنبیه قرار گیرد آموزه بدی برای جامعه دارد. ضمن اینکه وقتی خصوصیسازی در یک حوزه اتفاق میافتد تازه کار حاکمیت مفهوم پیدا میکند چون کار دولت سیاستگذاری، هدایت، حمایت و کنترل حوزههای گوناگون است. ذکر این نکته نیز لازم است که ساختارهای کنونی - حداقل آنچه در وزارتخانه متبوع بنده اتفاق افتاده- طی سالیان متمادی نیروهای کارشناسی و مجربی را جذب کرده که از حضور آنان استفاده میکنیم. نخستین لطمهای که از جانب ادغامهای کارشناسی نشده به این ساختارها وارد میشود این است که ممکن است این نیروها در ساختار جدید در جایگاه واقعی خودشان قرار نگیرند که در این صورت با یک فترت و گسست در ادامه مسیر تخصصی حتما روبهرو خواهیم بود که ضربه بزرگی است. ضمن اینکه معمولا اینگونه ادغامها نیازمند گذشت زمانی در حد چندین سال هستند تا بتوانند در قالب جدید خود را پیدا کنند. برخی ادغامها نیز درصورتی که از کارشناسی لازم برخوردار نباشند مانند پیوند نهالی میمانند که ممکن است هیچگاه نگیرد و نهال جدید بخشکد. از این حیث بهنظر بنده حتی اگر بر این ادغام اصرار هم صورت بگیرد بدون شک در مجالس بعدی مورد اصلاح قرار میگیرد و پایدار نخواهد بود.
*وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات